vrijdag 19 december 2014

De laatkomer, gezien in NTG. Brief aan Hans Dagelet.

Beste Hans,
 
Laat mij maar meteen met de deur in huis vallen.  Ik ben fan van Dimitri Verhulst.  Nu weet ik wel dat het in literaire kringen not done is hoog op te lopen met een auteur.  Laat staan, een fan te zijn.  Auteurs hebben geen fans.  Hoogstens hebben zij critici.  Critici, die hen gunstig of ongunstig gestemd zijn.  En ja, lezers hebben zij ook.  Veel of weinig, dat hangt van vele factoren af.  Maar fans? Neen, dat hebben zij niet.  Laat het mij anders zeggen, zij zullen het niet toegeven.  Zij zullen het afwimpelen.  Afwijzen als iets minderwaardigs.  Dat het wel bestaat in rockkringen, dat zullen die auteurs erkennen.  Maar groupies en fans in het literaire milieu, daar houden die auteurs zich ver van.
 
Ik ben een fan van Dimitri Verhulst.  Zijn boeken hebben mij tot dat statuut gebracht.  Vele werken heb ik gelezen.  Telkenmale was ik onder de indruk.  De Laatkomer heb ik nog niet gelezen.  Het boek staat wel in mijn boekenkast.  Te wachten.  Op zijn leesbeurt.  Maar die beurt heb ik nog even uitgesteld.  Tot na uw voorstelling.  Om te vermijden dat ik mij tot die ene dooddoener zou moeten beperken: het boek is beter.  Ik wou uw voorstelling geen deel laten uitmaken van een vergelijking.  Een vergelijking met het boek.  Dat afwegen wou ik vermijden.  Ik wou uw voorstelling los van het boek beoordelen.  Op zijn eigen merites.
 
Gisterenavond zat ik dan in de schouwburg van het NTG.  Enkel de naam van Dimitri Verhulst had mij een kaartje doen kopen.  Dat was de Unique Selling Proposition.  Het USP van de voorstelling.  Ik heb marketing gestudeerd.  Heel af en toe wil ik mijn stukken wel eens doorspekken met termen uit dat wereldje.  Zoals nu.  Vergeef mij dit foutje.  
 
Uw gezelschap was mij onbekend.  Nooit voorheen had ik het Noord Nederlands Toneel aan het werk gezien.  Maar dat mag geen hinderpaal zijn.  Dat mag geen reden zijn om thuis te blijven.  Nieuwsgierigheid is een aangename drijfveer in het leven van een mens.  Die nieuwsgierigheid dreef ook mij vooruit.  Naar De Laatkomer.
 
Uw personage veinst dementie.  Om zo te ontvluchten aan zijn tirannieke vrouw.  De liefde is op.  Volledig op.  Enkel de vlucht naar het bejaardentehuis kan een oplossing brengen.  Toch in de ogen van uw personage.  Daarom werkt hij dit duivelse plan uit.  Vergezocht maar uw personage is de wanhoop nabij.  In die wanhoop kan een mens al eens vreemde dingen denken.  Rare dingen doen.
 
Ik heb de voorstelling gezien.  Ik blijf achter met een aantal vragen.  Niet over de eigenlijke voorstelling zelf.  Want laat mij duidelijk zijn, ik heb genoten van uw prestatie.  U speelde op een hoogstaand niveau.  U schitterde.  Daarover heb ik niet de minste opmerking.  Integendeel, ik wil u zelfs feliciteren.  Mijn vragen betreffen de keuzes van uw personage.
 
Waarom kiezen voor een verbanning naar een bejaardentehuis? Meer dan wachten op een snel naderende dood wordt er niet gedaan in dat tehuis.  Zangstonden, verjaardagsfeestjes of andere vermakelijkheden moeten de aandacht daarvan even wegleiden.  Maar echt vrolijk wordt men toch niet in dat tehuis.  In dat wachthuis van de dood.  U zelf verbannen naar een dergelijk oord, dat lijkt mij toch wel bijzonder drastisch.  Die vaststelling brengt mij tot een andere vraag.  Waarom niet gewoon weggaan bij Monique, zijn vrouw? Een echtscheiding, dat lijkt mij toch eenvoudiger.  Uw personage heeft de moed verloren.  Hij laat alles over zich gaan.  Ooit moet hij beslist hebben niet meer te reageren.  Op niks.  Stilzwijgen wordt lafheid.  Uw personage vlucht voor zijn eigen verantwoordelijkheid.  Enkel in dat dwaze plan lijkt hij de oplossing te vinden.  Kan het nog triester?
 
Hoe kan liefde zo ontaarden? Is er wel sprake van liefde? Was het huwelijk met Monique een vlucht? Een troostprijs? Omdat hij zijn eerste en echte liefde kwijt is geraakt.  Heeft uw personage zich, uit angst alleen achter te blijven, in de armen gegooid van Monique? Al die vragen durft uw personage zich niet te stellen.  De antwoorden op die toch wel terechte vragen gaat hij uit de weg.  Te confronterend.  Want uiteindelijk zal hij dan ook een antwoord moeten geven op de schuldvraag.  Die schuld is gedeeld.  Niet alles is de schuld van Monique.  Het is goed in eigen hert te kijken, nog even voor het slapengaan.  Dat zelfonderzoek had die zelfgekozen vlucht naar het verbanningsoord kunnen voorkomen.  Als uw personage de juiste antwoorden had gevonden.
 
Vele vragen blijven in mijn hoofd hangen.  Ik heb nog niet alle antwoorden.  Eén ding heb ik wel al geleerd.  Eén ding heeft dat verhaal mij wel in de oren gefluisterd.  Leef je leven.  Ten volle.  Voor de volle honderd procent.  Neem je leven in eigen handen.  Neem de juiste beslissingen.  Ook harde en moeilijke.  Ontvlucht uw verantwoordelijkheid niet.  Het leven gaat te snel.  Het leven is te mooi.  Te mooi om zomaar wat aan te modderen.  Het leven verdient geen lafheid.  Moed, dat is wat het leven vraagt.
 
En oh ja, nog één enkel kleinigheidje.  Ik blijf weg uit een bejaardentehuis.  Ook dat heb ik geleerd.  Een ander levenseinde wens ik mij toe.  Dat hoop ik ten zeerste.  Maar in hoeverre heb ik dit zelf in de hand? Een verontrustende gedachte.
 
Ik dank u voor een fijne avond.  Een humoristische avond.  Maar ook een zware avond.
 
Met vriendelijke groeten.
 
Filmpje:
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten